23Oct, 2024
KỸ NĂNG TỪ CHỐI: KHI NÀO NÊN TỪ CHỐI VÀ LÀM THẾ NÀO ĐỂ TỪ CHỐI MỘT CÁCH HIỆU QUẢ?

Trong cuộc sống, mỗi ngày chúng ta chỉ có một số lượng thời gian và năng lượng nhất định để phân bổ cho công việc, các mối quan hệ và bản thân. Mỗi khi bạn nói “có” với ai đó, bạn đồng thời đang nói “không” với những thứ khác, có thể là thời gian dành cho gia đình, sức khỏe cá nhân, hoặc các mục tiêu quan trọng của mình. Vậy việc nói “không” có phải là ích kỷ không? Nói “không” không phải là ích kỷ, mà là một kỹ năng cần thiết để duy trì sức khỏe tinh thần và sự cân bằng trong cuộc sống.

Tại sao việc nói “Không” là cần thiết

1. Thời gian và năng lượng có giới hạn

Mỗi khi bạn nói “có” với người khác, bạn đang tiêu tốn thời gian và năng lượng của mình – những tài nguyên không vô hạn. Nếu bạn liên tục đồng ý mà không cân nhắc nhu cầu của bản thân, bạn sẽ nhanh chóng rơi vào trạng thái kiệt sức, thiếu tập trung, và trở nên khó chịu. Đó là lúc bạn cần biết nói “không” để bảo vệ bản thân.

2. Chăm sóc bản thân không phải là ích kỷ

Nếu bạn luôn đặt người khác lên trước bản thân, bạn sẽ không còn đủ thời gian hoặc năng lượng để chăm sóc chính mình. Điều này không chỉ khiến bạn mệt mỏi mà còn dẫn đến kiệt sức và mất sự cân bằng trong cuộc sống. Chăm sóc bản thân là một nhu cầu thiết yếu, giúp bạn duy trì sự khỏe mạnh về tinh thần và thể chất để tiếp tục hỗ trợ người khác một cách tốt nhất.

3. Thiết lập ranh giới rõ ràng

Việc nói “không” giúp bạn tạo ra những ranh giới lành mạnh, cho phép bạn quản lý thời gian và sức lực của mình một cách hiệu quả hơn. Những ranh giới này cũng giúp người khác hiểu và tôn trọng giá trị thời gian của bạn, từ đó duy trì mối quan hệ bền vững và không bị quá tải.

Làm thế nào để nói “Không” một cách hiệu quả và tôn trọng

1. Thành thật và trực tiếp

Khi bạn phải từ chối một yêu cầu, hãy thành thật với lý do của mình và tránh bịa ra những lý do không có thật. Điều này không chỉ giúp bạn duy trì sự chân thành mà còn tránh làm tổn thương đến mối quan hệ lâu dài.

Ví dụ: Nếu ai đó mời bạn tham gia một buổi họp mặt và bạn không thể tham dự, hãy nói:

“Cảm ơn vì lời mời, nhưng tôi không thể tham gia vì đã có kế hoạch khác.”

2. Đừng trì hoãn câu trả lời

Nếu bạn đã biết mình phải từ chối, hãy làm điều đó ngay lập tức thay vì trì hoãn. Việc kéo dài thời gian chỉ làm tăng căng thẳng cho cả hai bên. Hãy thẳng thắn từ chối ngay khi bạn chắc chắn mình không thể giúp đỡ.

Ví dụ: Nếu bạn không thể đảm nhận thêm một nhiệm vụ trong công việc, hãy nói:

“Tôi rất cảm kích sự tin tưởng của bạn, nhưng hiện tại tôi đang có quá nhiều việc và không thể đảm nhận thêm nhiệm vụ này.”

3. Kiên định với quyết định của mình

Khi bạn từ chối, người yêu cầu có thể không hài lòng hoặc cố gắng thuyết phục bạn thay đổi quyết định. Tuy nhiên, bạn không thể kiểm soát cảm xúc của họ, nhưng bạn có thể giữ vững lập trường của mình một cách lịch sự và tôn trọng.

Ví dụ: Nếu bạn cần từ chối tham gia một sự kiện để dành thời gian nghỉ ngơi, hãy nói:

“Tôi thực sự cần thời gian nghỉ ngơi vào cuối tuần này. Mong mọi người hiểu cho tôi.”

4. Tránh bị lôi kéo vào cảm giác tội lỗi

Có những người có thể sử dụng các chiến thuật tâm lý như gây áp lực, làm bạn cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ khi từ chối. Điều quan trọng là nhận ra đây là sự thao túng cảm xúc, và không để điều đó ảnh hưởng đến quyết định của bạn.

Ví dụ: Nếu ai đó cố gắng thuyết phục bạn giúp đỡ họ bằng cách khiến bạn cảm thấy tội lỗi, bạn có thể nói:

“Tôi hiểu rằng bạn cần giúp đỡ, nhưng tôi phải giữ ưu tiên cho sức khỏe và thời gian của mình. Hy vọng bạn sẽ tìm được người phù hợp để hỗ trợ.”

Giải quyết cảm giác tội lỗi khi nói “Không”

1. Nhận ra quyền của bạn: Bạn có quyền quyết định thời gian và năng lượng của mình sẽ được sử dụng như thế nào. Nói “không” không có nghĩa là bạn không quan tâm đến người khác, mà đơn giản là bạn đang bảo vệ ranh giới và sức khỏe của mình.

2. Hãy tôn trọng cảm xúc của bản thân: Nếu bạn cảm thấy mình cần từ chối vì lợi ích cá nhân, hãy tôn trọng cảm giác đó. Đừng để cảm giác tội lỗi kiểm soát quyết định của mình.

3. Không thể làm hài lòng tất cả mọi người: Không ai có thể làm hài lòng tất cả mọi người, và điều này hoàn toàn bình thường. Một số người có thể cảm thấy thất vọng khi bạn từ chối, nhưng đó không phải là trách nhiệm của bạn.

Kết luận

Biết cách từ chối là một kỹ năng quan trọng giúp bạn bảo vệ sức khỏe tinh thần và duy trì sự cân bằng trong cuộc sống. Nói “không” không chỉ là để bảo vệ bản thân, mà còn giúp bạn tạo ra những ranh giới lành mạnh, duy trì các mối quan hệ tôn trọng lẫn nhau. Hãy luôn trung thực, rõ ràng và tôn trọng khi từ chối, và đừng để cảm giác tội lỗi làm ảnh hưởng đến quyết định của bạn. Khi biết cách từ chối một cách hiệu quả, bạn sẽ cảm thấy tự do hơn, có nhiều thời gian và năng lượng hơn để tập trung vào những điều thực sự quan trọng trong cuộc sống.

Nguồn: Phượng Trần, tham khảo và tóm lược từ sách The Art of Saying No
How to Stand Your Ground, Reclaim Your Time and Energy, and Refuse to Be Taken for Granted (Without Feeling Guilty!), của tác giả Damon Zahariades.

—

Dịch vụ Tham vấn và Trị liệu Tâm lý Phượng Trần

Email: contact@phuongtran.com.au

Địa chỉ: 232 Main Road East, St. Albans, VIC 3021

Điện thoại: 0449521397

Website: phuongtran.com.au

—

LATEST POSTS